Δίχως καμία αμφιβολία, η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη με μακρά ιστορία. Αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε και μέσα από τα ποικίλα κτήρια, που χτίστηκαν σε διάφορες περιόδους.
Ένα μνημείο της Βιομηχανικής ιστορίας της συμπρωτεύουσας αποτελούν οι Μύλοι Αλλατίνη, έργο της οικογένεια Σεφαραδίτων, Allatini, που συνέβαλλε στην ανάπτυξή της. Η αρχή πραγματοποιήθηκε με την κατασκευή ενός μύλου το 1882 και συνεχίστηκε με την κατεδάφιση και κτήση ενός άλλου το 1898. Τα εγκαίνια έγιναν στις 19 Σεπτεμβρίου 1900 για μια βιομηχανία που εκτεινόταν 26 στρέμματα. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί πως τα κτίρια του εργοστασίου έχουν χαρακτηριστεί ως διατηρητέα.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα λεπτομερούς αρχιτεκτονικής στη Θεσσαλονίκη είναι το Μέγαρο του Τελωνείου ή αλλιώς Επιβατικός Σταθμός. Πρόκειται για ένα κτίριο που βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του παλαιού λιμανιού, θεμελιώθηκε το 1910 και περιέχει πολλές γαλλικές αναφορές, λόγω του αρχιτέκτονά του. Η κατασκευή του Μεγάρου του Τελωνείου ολοκληρώθηκε το 1912 αλλά καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Στη συνέχεια ανακατασκευάστηκε και το 1977 κρίθηκε διατηρητέο.
Στην καρδιά της πόλης, στην αγορά Καπάνη (που συναντάται στην Πλατεία Αριστοτέλους), υπάρχει η Στοά Μοδιάνο. Αρχικά ιδρύθηκε με την ονομασία Ταλμούδ Τορά από τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης, πέρασε στους Ισπανοεβραίους που έφτασαν το 1492, οδηγήθηκε στην καταστροφή από την πυρκαγιά του 1917 και επανιδρύθηκε ως Στοά Μοδιάνο μετά το 1922. Στη στοά για περισσότερα από 80 χρόνια στεγάζονταν πάνω από 140 καταστήματα συμπεριλαμβανομένων τροφίμων, μεζεδοπωλείων, ταβερνών και καφετεριών. Αν και στις μέρες μας οι φθορές είναι φανερές, μεγάλο μέρος της ιστορίας της πόλης βρίσκεται χαραγμένο εκεί.
Στο ακρωτήρι της Καλαμαριάς και πιο συγκεκριμένα στο Καταμπουρναράκι υπάρχει η δυνατότητα να αισθανθούμε ότι βρισκόμαστε σε κάποιο ελληνικό νησί, αίσθηση που ενισχύει η παρουσία του παρεκκλησίου του Αγίου Νικολάου. Κατασκευασμένο το 1990 μετά από απόφαση του Ναυτικού Ομίλου Θεσσαλονίκης, το μικρό, κατάλευκο παρεκκλήσι συνοδεύει άρτια τη θέα της πόλης, που εκτείνεται από το Λευκό Πύργο ως τα Κάστρα.
Απέναντι από το Πεδίο του Άρεως, στη Θεσσαλονίκη, βρίσκεται το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού. Η ίδρυσή του αποφασίστηκε ένα χρόνο μετά την απελευθέρωση της πόλης, το 1913, αλλά η έναρξη λειτουργίας του έγινε το 1994. Σε αυτό υπάρχουν εκθέσεις που αφορούν την αρχιτεκτονική και διακόσμηση παλαιοχριστιανικών ναών μέχρι τη βυζαντινή κληρονομιά στα χρόνια μετά την άλωση.
Διάβασε επίσης: